CarminativaSpasmolitica

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Carminativa1/ Kwiat rumianku – Flos Matricariae = ChamomillaeKwiat rumianku–Flos Matricariae = Chamomillae(ang. Chamomile; niem. Kamille;franc. Camomille allemande, Matricaire; ital. Camomilla) zbierane z rumianku pospolitego –Matricaria chamomilla L.,z rodziny złożonychCompositae = Asteraceae.Zgodnie zPharmacopoea Helvetica VIkwiat rumianku powinien zawierać nie mniej niż 0,5% olejkueterycznego. Popiołu nie więcej niż 15%. Dawki jednorazowe do naparów: 2 g. WgFarmakopei Polskiej VI kwiat rumianku (koszyczek –Anthodium)powinien zawierać niemniej niż 0,4% olejku eterycznego. Strata masy po suszeniu nie większa niż 12%. Popiołu niewięcej niż 12%. Koszyczków bez kwiatów nie więcej niż 10%; koszyczków o niewłaściwymzabarwieniu nie więcej niż 5%. Zanieczyszczeń mineralnych nie więcej niż 0,5%. Działanieoficjalne wg FP VI: przeciwskurczowe, łagodnie przeciwzapalne, zewnętrznie – ułatwiającegojenie. Dawki doustne zwykle stosowane w naparach: jednorazowe 3 g, dobowe 9 g.Zewnętrznie napary 3-10%.Składnikami czynnymi rumianku pospolitego są: olejek eteryczny (0,24-1,9%), flawonoidy(m.in. apigenina, rutyna, apiina, apigetryna = apigeniny-7-D-glukozyd, luteolina, apigeniny—7-acetyloglukozyd, apiina = apigenino-7-apiozyloglukozyd, rutyna, kwercymerytryna =kwercetyny-7-D-glukozyd), kumaryny (7-hydroksykumaryna = umbeliferon, herniaryna);proazuleny (matrycyna, matricarin), cholina, kwasy fenolowe (np. kwas salicylowy). Olejekzawiera bisabolol (do 50%) i chamazulen (do 15%), farnezen – farnesene. Prawdziwy ipełnowartościowy olejek rumiankowy jest zielonkawo-niebieski lub niebieski. W handlu sądostępne tanie olejki rumiankowe pozbawione azulenów (bezbarwne lub żółtawe, czasemzielonkawe). Bisabolol z olejku rumiankowego jest cennym składnikiem wielu kosmetyków;nadaje im właściwości przeciwzapalne i przeciwświądowe oraz odkażające. W użyciu jesttakże bisabolol syntetyczny, znacznie tańszy od tego naturalnego.Niektóre osoby wykazują uczulenie na olejki rumiankowe i tym samym są uczulone napreparaty z rumianku (zaczerwienienie, pokrzywka, świąd, pieczenie, krostki).W nomenklaturze angielskiej: German chamomilepochodzi z gatunkuMatricariachamomilla L. –rumianek pospolity,natomiastRoman chamomilepochodzi z gatunkuAnthemis nibilis L.–rumian szlachetny = rumianek rzymski.Rumian szlachetny, czylirzymski daje olejek eteryczny barwy purpurowej, żółtawej, rzadziej niebieskiej –OleumChamomillae romanae = Oleum Anthemidis.Koszyczek rumianu szlachetnego zawiera do2,4% olejku lotnego, bogatego tiglic acids = kwas tyglinowy i jego estry (butylowe,izomaylowe), estry kwasu izomasłowego, metakrylowego i angelikowego (andżelikowego) =angelic acid, pinen, farnezol = farnesol, chamazulen, nerolidol, l-trans-pinokarweol, l-trans-pinokarwon, 1,8-cineol (cyneol). Olejek rumianku rzymskiego zawiera mniej azulenów niżolejek rumianku pospolitego. Odmiany o pełnych kwiatach i olejek z zielonych częsci roślinyzawierają znikome ilości azulenów (wtedy brak barwy niebieskiej olejku). Surowiec posiadateż gorzkie laktony seskwiterpenowe (hamujące podziały komórek) – garmakranolidy,flawonoidy, kumaryny, kwas kawowy, trójterpeny, poliacetyleny, cholinę, fitosterole(sitosterol). Napar z rumianku (płukanki) rzymskiego nadaje złocisty kolor włosom jasnym izapobiega ich wysychaniu. Przemywanie skóry naparem z rumianku rzymskiego działaantyseptyczne i łagodząco na podrażnienia. Nadaje się również do okładów na oczy zmęczonei zapalnie zmienione.Surowce z obu gatunków mają podobne właściwości lecznicze, przy czym rumianekpospolity działa silniej przeciwzapalnie i przeciwhistaminowo niż rumianek rzymski.Przetwory z rumianku rzymskiego pobudzają mocniej wydzielanie soku żołądkowego,jelitowego i żółci niż preparaty z rumianku pospolitego. Rumianek pospolity wydaje siędziałać silniej rozkurczowo i uspokajająco niż rumianek rzymski. Oba wpływają teżmoczopędnie i lekko napotnie. Laktony seskwiterpenowe rumianku rzymskiego hamująrozrost komórek rakowych (antitumor) in vitro.Olejki rumiankowe, ekstrakty z rumianku są składnikiem wielu nalewek i likierów ziołowych.Ekstrakty rumiankowe są składnikiem sporej ilości kosmetyków do pielęgnowania skórytrądzikowej, uczuleniowej, podrażnionej i cery zmęczonej.Generalnie rumianek jest bardzo popularnym środkiem ziołowym o działaniu uspokajającym,przeciwzapalnym, przeciwalergicznym (przeciwhistaminowym, antyanafilaktycznym) irozkurczowym. Stosowany doustnie i zewnętrznie, do płukanek, okładów, irygacji, lewatyw.W aptekach i sklepach zielarskich są dostępne płynne wyciągi z rumianku (Azulan, Azucalen– dodatkowo nagietek), maście i kremy rumiankowe. W drogeriach szwajcarskich dostępnesą: nalewka i wyciąg gęsty z rumianku, ponadto maść rumiankowa, żel rumiankowy orazrozmaite krople złożone z wyciągiem rumiankowym. Napar z rumianku leczy zaburzeniatrawienne, stany zapalne przewodu pokarmowego, łagodzi objawy nerwicy żołądka i jelit.Zapobiega chorobie lokomocyjnej. Podany dzieciom ułatwia zasypianie. Dla dzieci możnasporządzać także napar rumiankowy na mleku z dodatkiem miodu.Prawdziwy (błękitny) olejek eteryczny rumiankowy widziałem w Szwajcarii, Bułgarii,Francji, Hiszpanii, Włoszech, Belgii, Holandii, ale ma niezmiernie wysoką cenę. Podwpływem światła i tlenu brunatnieje lub zielenieje.Azuleny nabierają barwę szafirową lubniebieską pod wpływem wysokiej temperatury, podczas destylacji i powstają z bezbarwnychproazulenów. Zastosowany na skórę (po rozcieńczeniu podłożem maściowym lub olejemroślinnym) działa antyseptycznie (hamuje rozwójCandida albicans i Staphylococcus aureus),przeciwobrzękowo i przeciwzapalnie. Doskonale łagodzi objawy wyprysków, trądziku iłuszczycy. Wymieszany ze spirytusem i wcierany we włosy hamuje odczynyautoimmunologiczne w obrębie cebulek, powstrzymując wypadanie włosów. Olejekrumiankowy podany doustnie działa uspokajająco i przeciwlękowo (3-4 krople 1-3 razydziennie). Zastosowany na skórę chroni przed promieniami UV.Mocną nalewkę z kwiatu lub całego ziela rumianku –Tinctura Chamomillae1:1 możnazażywać doustnie w dawce 2 ml 2-3 razy dziennie. Do użytku zewnętrznego nalewkę iwyciąg gęsty należy rozcieńczyć wodą mineralną lub przegotowaną. Polecam także wyciągialkoholowe ze świeżych surowców, uprzednio rozdrobnionych.Napar –Infusum Chamomillaesporządzony z 1 łyżki surowca na 1 szklankę wrzącej wodyprzyjmować doustnie w ciągu dnia w trzech porcjach. Dobre sa także lekkie napary ześwieżych lub suchych kwiatów rumianku pite szklankami w ciągu dnia. Przy nieżycieprzewodu pokarmowego zalecany jest napar (a nie nalewka), w małych dawkach, ale często,np. 50-100 ml co 2 godziny.2/ Fructus Carvi – owoc kminkuOwoc kminku-Fructus Carvipochodzi z gatunku kminek zwyczajnyCarum carvi L.(rodzina baldaszkowate –Umbelliferae = Apiaceae).Roślina dwuletnia, w drugim rokukwitnie i owocuje. Polecam do uprawy, ponieważ ziele jest również lecznicze i cenne.Oficjalnym i farmakopealnym surowcem jest owoc –Fructus Carvi,dostępne w sklepachzielarskich i sklepach spożywczych. Zowoców kminkuuzyskiwany jestolejek eterycznykminkowy–Oleum Carvi,również dostępny w handlu.Owoc kminkuzawiera 3-7% olejku eterycznego, tłusty olej i białka. Olej tłusty z kminku jestczasem w sprzedaży za granicą i należy do grupy drogich olejów bogatych w witaminę F.Olej tłusty z kminku ma właściwości odżywcze, antyagregacyjne, przeciwzapalne iprzeciwalergiczne. Świetnie pielęgnuje skórę, zapobiegając przedwczesnemu starzeniu iwysychaniu, ponadto chroni przed infekcjami.Wodny i alkoholowy wyciąg z owoców kminku działa pobudzająco na wydzielanie śliny,soku żołądkowego, jelitowego i trzustkowego. Wpływ żółciopędny jest słabo zaznaczony.Wyraźnie natomiast wpływa wiatropędnie i rozkurczowo, ponadto mlekopędnie. Zwiększailość kwasu solnego w soku żołądkowym. Lotne składniki przenikają do mleka kobiety iwpływają stymulująco na czynności przewodu pokarmowego karmionego mlekiemniemowlęcia.Napar kminkowy-Infusum Fructae Carvi3-5 g/200 ml wrzątku (wody lubmleka) można przyjmować w celach leczniczych w ilości 2-3 szklanek dziennie. Zwalczakandydozę. Przynosi ulgę przy katarze nosa i kaszlu. Zapobiega nudnościom i wzdęciom.Wyraźnie wspomaga trawienie.Napar z ziela-Infusum Herbae Carvi,zbieranego przed lub w czasie kwitnienia, z 1-2 łyżekna szklankę wrzątku; pić 4 razy dziennie po 100-150 ml przy skurczach żołądka i jelit, bólachmenstruacyjnych. Ma o wiele większy wpływ żółciopędny niż napar z owoców, a w dodatkuspazmolityczny na drogi żółciowe, dlatego nadaje się do terapii wspomagającej kamicyżółciowej oraz bólu okolic wątroby po wycięciu pęcherzyka żółiowego. Zapobiega teżdolegliwościom związanym z zaleganiem żółci w dwunastnicy po resekcji pęcherzkażółciowego. Nasila miesiączkowanie (u zwierząt objaw rui).Olejek eteryczny kminkowyOleum Carvi(Carvi aetheroleum) zawarty w owocach kminkujest bogaty w S-(+)-karwon (carvon) – 50-60% i R-(+)-limonen (45%), ponadto w karweole(np. dwuhydrokarweol).Olejek kminkowy, nalewka kminkowa na owocach na spirytusie, spirytus z dodatkiem olejkukminkowego działają silnie rozkurczowo, przeciwwdęciowo, przeciwbólowo iprzeciwgrzybiczo (grzybobójczo i fungistatycznie). Spirytus kminkowy na owocach i olejkumożna wcierać we włosy i skórę przy łupieżu i świądzie wywołanymi drożdżakami, ponadtodo wcierania w skórę dla profilaktyki grzybic podczas przebywania w kąpieliskach, łaźniachpublicznych i hotelach.Ziele kminku zawiera oprócz olejku eterycznego, także flawonoidy (kemferol, kwercetynę),kumarynowce (umbeliferon), poliacetyleny i kwas kawowy. Wyciągi alkoholowe z ziela iowoców oraz olejek kminkowy mają właściwości antyseptyczne.Olejek można zażywać doustnie przy infekcjach drożdżakami (kandydoza, kryptokokoza),zaburzeniach trawiennych, bólach brzucha i miesiączkowych wywołanych skurczami mięśnigładkich. Dawka olejku to 4-6 kropli 2-3 razy dziennie. Pomaga przy chorobie lokomocyjnej.Występujące w czasie podróży zawroty głowy, nudności, wzdęcia, kolki można leczyćspirytusem z olejkiem kminkowym i miętowym: 10 kropli olejku kminkowego, 5 kropliolejku miętowego, 25 ml spirytusu, wymieszać. Zażywać po 10 kropli.Olejek kminkowy może być składnikiem kosmetyków i leków pomocnych w leczeniu iprofilaktyce trądzików w przebiegu których występuje zakażenie skóry drożdżakami, np.Pityrosporum, Candida. Zawartość oleku kminkowego w takich preparatach 5-15%.3/ Owoc kopru ogrodowego – Fructus Anethi2,5-5% olejku eterycznego bogatego w karwon, apiol, limonen,infusum anethi 2-3% - 1-2 szkl. dziennie4/ Coriandri Fructus – owoc kolendryKolendrę wysiewam co roku. Jest jednoroczna, zakwita w tym samym roku co wysiew,jednak zdarza się, że osobniki, które nie wytworzą kwiatów, lecz tylko liście – przezimowująi zakwitają w maju lub czerwcu następnego roku.Owoc kolendryjest dostępny w sklepach zielarskich i sklepach spożywczych. Surowiecpochodzi z kolendry siewnej –Coriandrum sativum Linne,z rodziny baldaszkowatych –Umbelliferae = Apiaceae.Do celów przyprawowych i lekarskich uprawiane są formy odużych owocach –Coriandrum sativum varium vulgareivarium microcarpum.Największeuprawy istnieją w Południowej Europie i Północnej Afryce.Owoc kolendry –Fructus coriandrijest w Farmakopei Polskiej VI, Ph. Helvetica VI, wDeutsches Arzneibuch z 1998 r. i Österreichisches Arzneibuch z 1990 bis 3; Nachtrag 1994 r.(Farmakopea Austriacka).Owoc kolendryzawiera od 0,5 do 1% olejku eterycznego bogatego w linalol (60-70%),ponadto alfa- i beta-pinen, limonen, geraniol, borneol. Limonen to mieszanina dwóch odmiantego związku: S-(+)-linalol (ok. 80%) i R-(-)-linalol (20%). W owocach jest zawarty olejtłusty, sacharydy i furanoizokumaryny. W niedojrzałych owocach, w zielu i korzeniuwystępuje trans-tridecen(2)-al(1) o charakterystycznym zapachu (nieco pluskwiakowym).W handlu jest dostępnyolejek eteryczny kolendrowy -Oleum Coriandri,bogaty w linalol,geraniol, cymol, pinen, felandren, dipenten, terpinen i borneol.Świeże ziele kolendryzawiera sporo kumarynowców i flawonoidów, trans-tridecenal i olejeklotny, ponadto fenolokwasy. Działa silnie żółciopędnie i trawiennie, reguluje wypróżnienia.Wykazuje działanie rozkurczowe, moczopędne i przeciwbakteryjne.Napar ze świeżego isuchego ziela(z 1-2 łyżek na szklankę wrzątku) można pić 4 razy dziennie po 100 ml wnieżycie układu oddechowego i pokarmowego, jako środek czyszczący nerki i żółciopędny. Zmiodem lub sokiem malinowym dobry na gorączkę i przeziębienie, do łagodzenia objawówgrypy. Specyficzny smak ziela wzbogaca walory smakowo-zapachowe sałatek jarzynowych iserów (np. biały ser z siekanym zielem kolendry, oliwka ze świeżym zielem kolendry dosałatek, sery pleśniowe posypane siekanymi listkami kolendry). Świeże ziele działaantyseptycznie na skórę, przeciwzapalnie i gojąco na paprzące się rany; szczególniekorzystnie działa świeże roztarte ziele z tranem lub olejem lnianym. Masło, tran i olej lnianyucierany z zielem świeżej kolendry polecam w leczeniu oparzeń i wyprysków. Ziele kolendryto dobra przyprawa do mocnych rosołów, ryb, sosów do dziczyzny, do marynat.Jako przyprawa bardziej znany jest owoc kolendry, dobry do rosołów, sosów, marynat, ryb,sałatek, kiszonek. Dobrą przyprawą jest ocet i oliwka, w których moczono ziele kolendry,albo mielone i całe owoce kolendry. Przyprawę trzeba rozcierać w moździerzu lub mielić tużprzed użyciem, szybko bowiem traci lotne i smakowe składniki. Zmielone owoce kolendrylub kminku długo przechowywane nie dość, że tracą olejek i moc leczniczą, to jeszczenabierają nieprzyjemny zapach i smak w wyniku utleniania niezbędnych nienasyconychkwasów tłuszczowych, które są obecne w oleju tłustym.Olejek kolendrymożna zażywać doustnie 3-4 razy dziennie na miodzie lub cukrze przynieżycie układu oddechowego (po 4-6 kropli). Olejek kolenrowy działa wiatropędnie,przeciwskurczowo, przeciwgnilnie, przeciwfermentacyjnie, żółciopędnie, trawiennie,moczopędnie, wzmaga krążenie krwi i limfy w obrębie jelit, zapobiega atonii przewodupokarmowego. Nalewka na owocach mielonych i z olejkiem eterycznym kolendrowymuśmierza bóle stawów, mięśni, bóle miesiączkowe i bóle głowy. Polecam przygotowywaćtaką nalewkę na ciepłym (ale nie gorącym) spirytusie, przynajmniej 70%. Na 100 g owocówlub 10 ml olejku przypada 300 ml spirytusu. Taki spirytus dobry na katar, nudności i skurczeżołądka, bóle głowy. Ponadto do wcierania w obolałe kończyny i plecy, w kark przy bólachstawów, mięśni, nerwobólach, po kontuzjach i urazach.Napar z owoców (należy stosować owoce zmielone lub zgniecione w moździerzu, dotyczy torównież innych przypraw, aby składniki czynne przedostały się do wody, alkoholu, oleju,octu lub innego rozpuszczalnika) przyrządza się biorąc 3 g owoców na 200 ml wrzątku. Wciągu dnia wypić 2-3 szklanki naparu. Dobry też napar na mleku. Przy przeziębieniu i grypiekorzystny dodatek propolisu, miodu, soku malinowego. Ponadto przy chrypce i kaszlu naparpić często, łykami.Olejek i spirytus kolendrowy można stosować do przemywania skórnych zmian wywołanychbakteriami i wirusami (liszaje, ropnie, trądzik, opryszczki).Wcieranie olejku i spirytusu kolendrowego w kończyny poprawia krążenie skórne iprzyczynia się do ustępowania obrzęków.Reasumując, ziele kolendry polecam przy schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego,ponadto przy niedomogach trzustki i żołądka, przy słabej perystaltyce przewodupokarmowego, w chorobach układu moczowego (infekcje, kamica, kolki). Owoc kolendrydobry przy zaburzeniach trawiennych, niedoborze mleka w czasie laktacji, przynieprzyjemnym zapachu z ust, przy atonii jelit i zaparciach. Ziele i owoc korzystnie działająprzy przeziebieniach i zapaleniu oskrzeli. W preparatach dermatologicznych i kosmetycznychekstrakty i olejek (1-15%) jako środek antyseptyczny, poprawiający krążenie skórne iprzeciwłupieżowy, ponadto dezodorujący.Przy dłuższym zażywaniu preparatów kolendry nie opalać się intensywnie na słońcu i wsolarium, bowiem zwiększa wrażliwość skóry na promienie UV.5/ Herba Basilici - Ziele Bazylii, Radix Basilici - Korzeń bazyliiRodzajbazylia(niem. Basilikum, ang. Basil, Sweet Basil, franc. Basilic, ital. Basilico)–Ocimum(dawniejOcymum)obejmuje 35 gatunków podstawowych i jest zaliczany dorodziny wargowych –Labiatae(jasnotowatych –Lamiaceae).Są wrażliwe na niskietemperatury. Lubią ciepło, stanowiska słoneczne, wilgotne podłoże. Większość bazyliiwymaga ciągłego ścinania wierzchołków pędów, aby krzewiły się, dawały dużo liści i niesłabły wskutek wydawania kwiatów i owoców. Wszystkie bazylie to surowce olejkowe,aromatyczne, przyprawy do rozmaitych potraw. Stanowią składnik ważnych lekówziołowych.Najbardziej znanym gatunkiem jestbazylia pospolita–Ocimum basilicum Linne.Pochodzi zAzji (południowo-wschodnia część) i Afryki (rejony tropikalne), ale jest w stanie dzikim wEuropie Południowej. W sprzedaży znajdują się suszone liście i ziele –Folium et HerbaBasilici,korzeń bazylii– Radix Basilici, nasionabazylii –Semen Basilicioraz olejekbazyliowy –Oleum Basilici.W wielu sklepach spożywczych, na targowiskach można nabyćbazylię w doniczkach.Skład ziela bazylii:garbniki ok. 5-6%, olejek eteryczny (w suchym 0,5-1,5%; w świeżymzielu 0,5-0,6%), flawonoidy (1-1,5%), saponiny (0,13%), białka (14-16,3%), tłuszcze (4-5%),popiół 9%, skrobia (17%), pektozany (4-5%, cukrowce ogólnie (61%)kwas rozmarynowy,kwas kawowy, fitosterole (beta-sitosterol), trójtepeny (pochodne kwasu ursolowego ioleanolowego), ksantomikrol (flawon), tymol, cynamonian metylu.W olejku bazyliowym dominuje metylochawikol = estragol (21-55%), linalol (20-50%),cyneol (2-2,5%), eugenol (ok. 2%), ocymen, 1.8-cyneol, geraniol, kamfor, safrol, kariofilen.Działanie:żółciopędne, pobudzające wydzielanie śliny, soku żołądkowego bogatego w kwassolny i pepsynę, soku trzustkowego i jelitowego, pobudzające trawienie i przyswajanieskładników pokarmowych, pierwotniakobójcze (duże dawki), fungistatyczne (duże dawki),antyseptyczne; przeciwpasożytnicze (duże dawki, olejek, nalewka, świeże ziele, sok). Ułatwiaoczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny. Pobudza krążenie krwi i limfy.Zwiększa diurezę. Może zmniejszać obrzęki zastoinowe.Wskazania:zaburzenia trawienne i w wydzielaniu żółci, wzdęcia, zaparcia, atonia jelit;choroby przeziębieniowe z nieżytem układu oddechowego, obrzęki. Olejek zewnętrznie dowcierania przy reumatyzmie, artretyzmie, urazach, dla poprawienia krążenia miejscowego,zmniejszenia bólu i obrzęku. Sok i pogniecione świeże ziele przyspiesza gojenie ran.Dawkowanie:1 łyżka świeżego lub suchego ziela na szklankę wrzątku 3-4 razy dziennie.Zalecane dawki to 3-4 gramy ziela do przetworów. 3 krople olejku w mleku lub na miodzie 3-4 razy dziennie przy katarze, kaszlu, chrypce, zapaleniu gardła i oskrzeli, w przeziębieniu,anginie i grypie.6/ Fructus Anisi - Owoc anyżuolejek zawiera 85% anetolu7/ Fructus Anisi Stellati - owoc anyżu gwiazdkowegoolejek zawiera 90% anetoluAnetol działa przeciwbólowo, sekretolitycznie (rozluźniająco na śluz). sekretomotorycznie(wzmaga czynności sekrecyjne błony śluzowej), antybakteryjnie, przeciwgrzybiczo,wiatropędnie i przeciwfermentacyjnie. Pobudza ruchy migawkowe nabłonka układu [ Pobierz całość w formacie PDF ]