Caravaggio

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Michelangelo Merisi zw. Caravaggio
•
Rodzajowy sposób przedstawiania religijnych scen
•
Od jego nazwiska utworzono pojęcie Caravaggionizm – formuła stylistyczna w malarstwie
wprowadzona i rozwinięta ok. 1605-1640 przez włoskich kontynuatorów i
naśladowców
•
Charakteryzowały go takie cechy jak: zdecydowana gra
, śmiałe
skróty
intensywny
(dominacja czerwieni, brązów i czerni),
ukazywanie postaci na bliskim planie i mrocznym neutralnym tle, mocne efekty
naturalistyczne i iluzjonistyczne, patos, ekspresja, dramatyzm. Dominowała tematyka
religijna oraz specyficzne sceny rodzajowe: wróżenie z ręki, oszukiwanie w czasie gry w karty,
grajkowie i muzykanci, młodzieńcy w tawernie, itp.
I.
Św. Mateusz z Aniołem wersja I (1658)
•
Kaplica Contarellich w kościele San Luigi dei Francesci w Rzymie
•
Zniszczony w czasie II wojny światowej, wystawiany był w muzeum w Berlinie,
•
Znany z czarno-białej fotografii,
•
Nie przyjęty z powodu ukazania sceny natchnienia apostoła jako sytuacji
codziennej
•
Św. Mateusz – prosty chłop, rybak o zniszczonych stopach, muskularny,
niewykształcony mężczyzna,
•
Pisanie sprawia mu trudność dlatego Anioł musi prowadzić jego rękę, pomagać
mu
•
Kontrast pomiędzy Aniołem a Mateuszem. Mateusz j.w., Anioł – delikatna,
dziewczęca uroda, choć jest to chłopiec (zniewieściały)
•
Scena ukazana nieco z góry, tak jakby widz stał i patrzył na siedzącą postać, co
czyni ją jeszcze bardziej zbliżoną do życia codziennego,
•
Kompozycja oświetlona silnym światłem o niewiadomym źródle – jakby reflektor,
światło niewystępujące w naturze,
•
Stopa wydaje się wychodzić z obrazu – połączenie rzeczywistością.
II.
Św. Mateusz z Aniołem II wersja (1602), inaczej Inspiracja św. Mateusza.
•
Mateusz – starzec o szlachetnej urodzie,
•
Pokazany lekko z dołu co podnosi go w oczach widza.
•
Oddzielony od codzienności życia
•
Jakby wstawał z krzesła
•
Wzrok podnosi ku górze
•
Anioł widoczny częściowo
•
Przekazuje Mateuszowi potrzebną wiedzę, argumenty wylicza ostentacyjnie na
palcach gestem retorów (mówców)
•
Caravaggio zachował DECORUM – zasada zgodności treści z formą, Arystoteles,
Cyceron, Horacy, odpowiednie dobranie stylu i tematyki dzieła, w tym przypadku
zachowanie godności tematu religijnego,
III.
Nawrócenie św. Pawła w drodze do Damaszku 1600-1601, kaplica Cerasich w kościele
Santa Maria del Popolo w Rzymie.
•
Dwie postaci w ciemności, na które z góry pada mocne światło o nieokreślonym
źródle, co daje skojarzenie ze światłem boskim, obecnością Boga w scenie, (walor
symboliczny)
•
Paweł spadł z konia, leży na ziemi,
•
Koń dominuje nad sceną,
•
Widz musi domyślać się, że to światło (Bóg) jest przyczyną upadku Pawła, który w
tej właśnie chwili go oświeca,
•
Ważne: różnica w ukazywaniu Boga – jako światło, a nie staruszka w obłokach,
•
Obraz pełen skupienia i kontemplacji,
•
Światło na obrazie zgodne jest z kierunkiem padania promieni słonecznych przez
latarnię u szczytu kopuły w kaplicy Cerasich,
IV.
Powołanie św. Mateusza na Apostoła, 1600, kaplica Contarellich w San Luigi dei
Francesi
•
Mateusz w karczmie bądź przed domem (nierozstrzygnięte), w towarzystwie
wesołych kompanów, grających w karty,
•
Pojawienie się Chrystusa wywołuje wśród nich zaniepokojenie,
•
Chrystus – twarz i dłoń skierowane w stronę Mateusza,
•
Św. Mateusz jako bogaty, elegancko ubrany mężczyzna, który w pytającym geście
wskazuje na siebie ( czy na pewno o mnie chodzi?)
•
Kontrast świętości i sceptycyzmu ( gra w karty i czysta postać Jezusa) –
dominujący akcent kompozycyjny dzieła,
V.
Wskrzeszenie Łazarza, 1608
•
Nowatorstwo: spojrzenie na wskrzeszenie z punktu widzenia Łazarza, nie zaś
osób mu bliskich, płaczących po nim.
•
Obraz przedstawia moment, gdy wyciągnięta dłoń Chrystusa powołuje do życia
Łazarza, a on, powracający z niebytu, w przerażeniu unosi rękę ku górze, tak
jakby błagał o nie zsyłanie go z powrotem na ziemię,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]