Całosciowa ocena geriatryczna

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
CAŁOŚCIOWA OCENA GERIATRYCZNA
Maria Kołomecka
Pracownia Gerontologii UM
CAŁOŚCIOWA OCENA GERIATRYCZNA (COG)
WIELOKIERUNKOWY, ZINTEGROWANY PROCES DIAGNOSTYCZNY, KTÓREGO
CELEM JEST USTALENIE ZAKRESU ZABURZENIA DOBROSTANU (wg definicji zdrowia
WHO), USTALENIE PRIORYTETÓW LECZNICZO-REHABILITACYJNYCH, POTRZEB I
MOŻLIWOŚCI ZAPEWNIENIA DALSZEGO LECZENIA/REHABILITACJI/OPIEKI (dom,
dom opieki, zakład opiekuńczo-leczniczy, oddział szpitalny)
OKREŚLENIE ZDOLNOŚCI OSOBY STARSZEJ DO SAMODZIELNEGO
FUNKCJONOWANIA ORAZ USTALENIE POTRZEB ZDROWOTNYCH,
PSYCHOLOGICZNYCH I SOCJALNYCH OSOBY W WIEKU PODESZŁYM
OPTYMALNIE PRZEPROWADZANA PRZEZ ZESPÓŁ - LEKARZ, PSYCHOLOG,
REHABILITANT, PIELĘGNIARKA, PRACOWNIK SOCJALNY
BARDZO ISTOTNA WSPÓŁPRACA Z RODZINĄ CHOREGO
COG
OBEJMUJE - OCENĘ STANU CZYNNOŚCIOWEGO, OCENĘ STANU ZDROWIA
FIZYCZNEGO, FUNKCJI UMYSŁOWYCH, OCENĘ SOCJALNO-ŚRODOWISKOWĄ
COG
- OCENA CZYNNOŚCIOWA
SKALA OCENY PODSTAWOWYCH CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH
-
SKALA
KATZA
(
ADL
- activities of daily living). NISKA PUNKTACJA ŚWIADCZY O NIEZDOLNOŚCI DO
SAMODZIELNEGO FUNKCJONOWANIA
OCENA
ZŁOŻONYCH CZYNNOŚCI ŻYCIA CODZIENNEGO
-
SKALA
LAWTONA
(
IADL
- instrumental activities of daily living). OCENIA ZDOLNOŚĆ PODSAWOWEGO
FUNKCJONOWANIA WE WSPÓŁCZESNYM OTOCZENIU, POZWALA NA
PRZYBLIŻONE ZOBIEKTYWIZOWANIE POTRZEB CHOREGO W ZAKRESIE
POMOCY/OPIEKI
OCENA SPRAWNOŚCI CHOREGO wg
SKALI BARTHEL
- WYMAGANA PRZEZ NFZ
PRZY KWALIFIKACJI DO PLACÓWEK OPIEKUŃCZYCH (40 punktów - granica
finansowania przez NFZ)
SKALA OCENY PODSTAWOWYCH CZYNNOŚCI W ŻYCIU CODZIENNYM -
SKALA KATZA (ADL)
SAMODZIELNY
TAK NIE
1. KĄPANIE SIĘ 1 0
2. UBIERANIE SIĘ I ROZBIERANIE 1 0
3. KORZYSTANIE Z TOALETY 1 0
4. WSTAWANIE Z ŁÓŻKA I PRZEMIESZCZANIE
SIĘ NA FOTEL 1 0
5. SAMODZIELNE JEDZENIE 1 0
6. KONTROLOWANE WYDALANIE MOCZU
I STOLCA 1 0
PUNKTACJA - 5-6 – OSOBY SPRAWNE
3-4 – OSOBY UMIARKOWANIE NIESPRAWNE
=<2 – OSOBY ZNACZNIE NIESPRAWNE
SKALA OCENY ZŁOŻONYCH CZYNNOŚCI ŻYCIA CODZIENNEGO ( SKALA
LAWTONA ) – IADL
1. Czy potrafisz korzystać z telefonu ?
3 = bez pomocy
2 = z niewielką pomocą
1 = zupełnie nie jesteś w stania korzystać
2. Czy jesteś w stanie dotrzeć do miejsc poza odległością spaceru ?
3 = bez pomocy
2 = z niewielką pomocą
1 = zupełnie nie jesteś w stanie podróżować, dopóki nie poczyni się
specjalnych przygotowań
3. Czy wychodzisz na zakupy po artykuły spożywcze ?
3 = bez pomocy
2 = z niewielką pomocą
1 = zupełnie nie jesteś w stanie robić jakichkolwiek zakupów
4. Czy możesz samodzielnie przygotować sobie posiłki ?
3 = bez pomocy
2 = z niewielką pomocą
1 = nie jesteś w stanie
5. Czy możesz samodzielnie wykonywać prace domowe (np. sprzątanie) ?
3 = bez pomocy
2 = z niewielką pomocą
1 = zupełnie nie jesteś w stanie
6. Czy możesz samodzielnie majsterkować / wyprać swoje rzeczy ?
3 = bez pomocy
2 = z niewielką pomocą
1 = nie jesteś w stanie
7. Czy samodzielnie przygotowujesz i przyjmujesz leki ?
3 = bez pomocy
2 = z niewielką pomocą
1 = nie jesteś w stanie
8. Czy samodzielnie gospodarujesz pieniędzmi ?
3 = bez pomocy
2 = z niewielką pomocą
1 = nie jesteś w stanie
Wynik końcowy…………/24
Max. 24 punkty. Ogólna liczba punktów ma znaczenie tylko w odniesieniu do konkretnego
pacjenta, spadek tej liczby w czasie świadczy o pogarszaniu się stanu ogólnego.
SKALA BARTHEL (tabela)…………………..
COG
- OCENA STANU FIZYCZNEGO
SKALE POWSZECHNIE STOSOWANE W MEDYCYNIE - np. SKALA NIEWYDOLNOŚCI
KRĄŻENIA wg NYHA, KANADYJSKA SKALA OCENY CHOROBY WIEŃCOWEJ,
APACHE itp.
SKALA OCENY RÓWNOWAGI I GHODU - TINETTI
OCENA RYZYKA UPADKÓW
-
SKALA TINETTI
- ZBIORCZA OCENA FUNKCJI
UKŁADU NERWOWEGO I KOSTNO-STAWOWEGO. NISKA OCENA - WSKAZUJE NA
POTRZEBĘ WYPOSAŻENIA BADANEJ OSOBY W NOCNE OŚWIETLENIE PODŁOGI,
PORĘCZE PRZY ŁÓŻKU, W ŁAZIENCE, CHODZIK itd.
RYZYKO POWSTAWANIA ODLEŻYN
-
SKALA NORTONA
- UKIERUNKOWANIE
DZIAŁAŃ PREWENCYJNYCH
OCENA STANU ODŻYWIENIA
(
MNA
- mini nutritional assesment)
OCENA RYZYKA OPERACYJNEGO
- GRUPUJE CHORYCH NA OPERACYJNYCH Z
WYBORU, ZE WSKAZAŃ ŻYCIOWYCH ORAZ PRZEWIDZIANYCH DO LECZENIA
PALIATYWNEGO
SKALA OCENY RÓWNOWAGI I CHODU
( Tinetti M. i wsp. 1986 )
RÓWNOWAGA
( Badany siedzi na twardym krześle bez poręczy )
1. Równowaga podczas siedzenia :
0 = pochyla się lub ześlizguje z krzesła
1 = zachowuje równowagę, zabezpieczony
2. Wstawanie z miejsca :
0 = niezdolny do samodzielnego wstania
1 = wstaje, ale sam pomaga sobie rękoma
2 = wstaje bez pomocy rąk
3. Próby wstawania z miejsca :
0 = niezdolny do wstania bez pomocy
1 = wstaje, ale potrzebuje kilku prób
2 = wstaje przy pierwszej próbie
4. Równowaga bezpośrednio po wstaniu z miejsca ( pierwsze 5 s. ):
0 = stoi niepewnie ( zatacza się, przesuwa stopy, wyraźnie kołysze tułowiem )
1 = stoi pewnie, ale podpiera się, używając chodzika, laski lub chwyta inne
przedmioty
2 = stoi pewnie bez żadnego podparcia
5. Równowaga podczas stania :
0 = stoi niepewnie
1 = stoi pewnie, ale na szerokiej podstawie (obie pięty w odległości > 10 cm
od siebie ) lub podpierając się laską, chodzikiem itp.
2 = stoi ze stopami złączonymi, bez podparcia
6. Próba trącania :
(badany stoi ze stopami jak najbliżej siebie, badający lekko popycha
go, trzykrotnie trącając dłonią w klatkę piersiową na wysokości mostka)
0 = zaczyna się przewracać
1 = zatacza się, chwyta się przedmiotów, ale samodzielnie utrzymuje pozycję
2 = stoi pewnie
7. Próba trącania przy zamkniętych oczach badanego :
0 = stoi niepewnie
1 = stoi pewnie
8. Obracanie się o 360 º :
0 = ruch przerywany
1 = ruch ciągły
2 = niepewne ( zataczanie się chwytanie przedmiotów )
9. Siadanie :
0 = niepewne ( źle ocenia odległość, opada na krzesło )
1 = pomaga sobie rękoma lub ruch nie jest płynny
2 = pewny, płynny ruch
RÓWNOWAGA - Wynik końcowy…………../ 16
CHÓD
( Badany stoi obok badającego; idzie wzdłuż korytarza lub przez pokój –
najpierw zwykłym krokiem, a z powrotem krokiem szybkim, ale w sposób
bezpieczny, korzystając zlaski lub chodzika, jeśli posługuje się nimi zwykle )
10. Zapoczątkowanie chodu :
( bezpośrednio po wydaniu polecenia )
0 = jakiekolwiek niezdecydowanie ( wahanie ) lub kilkakrotne próby
ruszenia z miejsca
1 = start bez wahania
11. Długość i wysokość kroku :
A.
Zasięg ruchu
prawej
stopy przy wykroku :
0 = nie przekracza miejsca stania lewej stopy
1 = przekracza położenie lewej stopy
0 = prawa stopa nie odrywa się całkowicie od podłogi
1 = prawa stopa całkowicie unosi się nad podłogą
B.
Zasięg ruchu
lewej
stopy przy wykroku :
0 = nie przekracza miejsca stania prawej stopy
1 = przekracza położenie prawej stopy
0 = lewa stopa nie odrywa się całkowicie od podłoża
1 = lewa stopa unosi się całkowicie nad podłogą
12. Symetria kroku :
0 = długość kroku prawej i lewej stopy nie jest jednakowa
1 = długość kroku obu stóp wydaje się równa
13. Ciągłość chodu :
0 = zatrzymywanie się między poszczególnymi krokami lub inny brak
ciągłości chodu
1 = chód wydaje się ciągły
14. Ścieżka chodu :
(oceniać na odcinku ok.3 metrów, odnotować odchylenie rzędu 30cm)
0 = wyraźne odchylenie od toru
1 = niewielkie lub średniego stopnia odchylenie lub pacjent korzysta
z przyrządów pomocniczych ( laska itp.)
2 = prosta ścieżka bez korzystania z pomocy
15. Tułów :
0 = wyraźne kołysanie lub pacjent korzysta z przyrządów pomocniczych
1 = nie ma kołysania, ale pacjent podczas chodu zgina kolana, plecy lub
rozkłada ramiona
2 = pacjent nie kołysze tułowiem, nie zgina kolan, pleców, nie angażuje
kończyn górnych ani nie korzysta z przyrządów pomocniczych
16. Pozycja podczas chodzenia :
0 = pięty rozstawione
1 = pięty prawie stykają się podczas chodzenia
CHÓD - Wynik końcowy…………./ 12
ŁĄCZNA LICZBA PUNKTÓW……………/ 28
Wynik poniżej 26 pkt. wskazuje na problem, poniżej 19 pkt ryzyko upadku wzrasta 5 x.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]